Page 21 - brochure_haspengouw

Reconstructie of herwaardering
Haast geen enkel oud gebouw is vandaag nog hetzelfde als toen het gebouwd werd. In de loop van zijn geschiedenis is het regelmatig aangepast aan nieuwe behoeften en aan de trends en ontwikkelingen van zijn tijd. Misschien werd het zelfs gedeeltelijk verwoest en weer opgebouwd. Ook dat maakt deel uit van het verhaal en dus de betekenis van het pand.
Bij sommige renovatieprojecten is het nodig om delen van het bestaande gebouw te vervangen als die te bouwvallig zijn om nog te redden. Soms is het beter om ook weinig kwalitatieve aanpassingen of uitbreidingen weer te verwijderen. In andere gevallen moeten delen van het ge- bouw worden aangepast aan de nieuwe functie of moeten bijkomende gevelopeningen worden voorzien voor meer lichtinval of een betere relatie tussen binnen en buiten. In al deze situaties zal het uitzicht van het pand worden gewijzigd. Hier moeten dus keuzes worden gemaakt.
Een vorm van renovatie is “reconstructie”. Reconstrueren betekent een gebouw terugbrengen naar zijn oorspronkelijke toestand of naar zijn vorm in een bepaalde tijd, toen het zijn glorietijd beleefde. Bij reconstructie worden alle sporen van latere verbouwingen uitgewist. Dit is evenwel een delicate beslissing. Vooreerst is het al vaak moeilijk te achterhalen hoe het gebouw er precies uitzag in die tijd, en moet er dus voor een aantal keuzes gesteund worden op veron- derstellingen.
Een tweede kanttekening is dat een reconstructie de rest van de evolutie van het gebouw na de gekozen periode negeert. Eigenlijk veegt het gereconstrueerde gebouw een deel van zijn verleden uit: het verhaal wordt afgebroken en zo verliest het een stuk van zijn betekenissen. Bovendien is het in een historische reconstructie veel moeilijker om hedendaags comfort en gebruik in te passen.
Het huidige beleid rond monumentenzorg is ook teruggekomen van de behoudsgezinde idee om zoveel mogelijk erfgoed in een zo oorspronkelijk mogelijke staat te conserveren. Het erfgoed dat ons omringt is immers zelf het resultaat van verschillende aanpassingen en wijzigingen in de opeenvolgende perioden in zijn geschiedenis.
Natuurlijk kunnen er in de loop van de geschiedenis ook veranderingen of aanpassingen ge- beurd zijn die een vergissing waren en aan de ziel van het gebouw voorbijgingen. Met een goede analyse kunnen deze “historische fouten” wel van de echte kwaliteiten worden onderscheiden. Deze fouten kunnen beter worden verwijderd en dat komt de kwaliteit van het pand zeker ten goede. Of gebouwdelen of bijgebouwen die in de loop van de tijd verdwenen zijn terug moeten gereconstrueerd worden, is dus maar de vraag. Ook dat moet blijken uit een grondige analyse.
Soms zijn delen van het pand zo slecht dat afbreken nog de enige oplossing is. Wat verloren is, is helaas verloren.
In plaats van verdwenen of afgebroken gebouwdelen te reconstrueren zal een hedendaagse invulling vaak een betere oplossing zijn. Een goed gekozen ingreep kan een nieuw merkteken zijn in de evolutie van het gebouw en versterkt de ziel ervan. Of deze aanpassingen beter in een strakke modernistische stijl of eerder traditioneel moeten worden vormgegeven, is eigenlijk niet essentieel. Deze keuze hangt af van de voorkeur van de bouwheer. Hoofdzaak is dat het met kwaliteit gebeurt, en met respect voor de ziel van het pand. En dan kan dit net zo goed met traditionele of zelfs hergebruikte materialen als met een hedendaagse vormgeving die harmo- nieus contrasteert met het bestaande gebouw.
20
EEN NIEUW LEVEN VOOR MIJN HUIS